Draagmoeder
Een draagmoeder is een vrouw die een kindje draagt voor ouders die zelf niet zwanger kunnen worden. Na de geboorte staat zij het kind af aan de wensouder(s). Het zijn moedige vrouwen die om altruïstische redenen (zonder commercieel belang) een kindje dragen voor iemand anders.
Redenen om draagmoeder te zijn:
- Je wil graag anderen helpen om een kinderwens in vervulling te laten gaan
- Je wil graag nog een keer een zwangerschap ervaren, maar je gezin is compleet
- Je wil graag simpelweg iets doen voor een ander
"Mijn partner en ik wisten dat we zelf geen kinderen meer wilden. Ik had al drie kinderen uit een eerdere relatie en voor ons was het gezin zo compleet. Maar zwanger zijn en bevallen, dat heb ik zelf altijd als iets magisch ervaren en dat wilde ik best nog een keer meemaken. Bovendien leek het me iets heel moois om anderen te kunnen helpen om een langgekoesterde kinderwens in vervulling te laten gaan.” - Pauline van Berkel
Draagmoederschap is niet voor iedereen weggelegd. Een zwangerschap en een bevalling kunnen impact hebben op het leven van de draagmoeder. Normaal wordt dat gecompenseerd doordat de draagmoeder een kindje heeft om van te genieten, maar in dit geval kan dat anders zijn. Weeg daarom goed af wat voor voor- en nadelen zijn voor je een keuze maakt.
Redenen om geen draagmoeder te zijn:
- Je hebt eerder een moeilijke zwangerschap of bevalling gehad
- Je wil niet voor langere tijd een verbinding aangaan met de wensouders
- Je krijgt geen steun uit je gezin en omgeving
- Je heb nu of recent te maken gehad met zware psychische problemen
- Je mag niet onder curatele staan of veel schulden hebben
- Je voelt je bezwaard om nee te zeggen
Ik wil (misschien) draagmoeder worden
De allereerste stap is informatie verzamelen over draagmoederschap. Wat betekent dit voor jou? En je gezin? Er zijn verschillende opties om jezelf te laten informeren:
De tweede stap is zoeken naar wensouders die bij je passen. Helaas zijn oproepen om wensouders te vinden in Nederland verboden en mag de stichting niet bemiddelen.
Het proces voor een draagmoeder
Als je de wensouder(s) hebt gevonden, komen er in het proces een aantal emotionele, praktische en juridische zaken voorbij. Voor meer informatie verwijzen we je graag door naar onze
Facebook-groep of één van onze bijeenkomsten.
Onderstaand overzicht (de ‘routekaart’) geeft aan welke stappen je doorloopt in het proces.
Checklist overeenkomst draagmoeders
Bij de start van een draagmoedertraject is het verstandig om een overeenkomst te sluiten. Hierin schrijven wensouders en draagouders hoe ze dit traject met elkaar aan gaan en welke afspraken worden gemaakt. Hierdoor voorkom je dat er verkeerde verwachtingen ontstaan tussen beide partijen. Zorg ervoor dat het document getekend wordt door alle aanwezigen en maak een kopietje voor beide partijen.
Let op! Dit document is niet rechtsgeldig. Als een draagmoeder zich bedenkt, kan zij op geen enkele wijze juridisch gedwongen worden het kindje af te staan. Als wensouders zich bedenken, kunnen zij niet gedwongen worden het kindje aan te nemen. Het opstellen en tekenen van een overeenkomst zorgt ervoor dat iedereen goed nadenkt over het proces en waar nodig tot elkaar komt.
Notaris
Neem de overeenkomst mee naar een notaris. Hij/zij gebruikt de overeenkomst als basis om de belangrijkste afspraken vast te leggen in een draagmoederovereenkomst. Hierin kun je bijvoorbeeld opnemen dat de draagmoeder (en haar gezin) na de geboorte nauwe betrekkingen heeft met het kind. Hierdoor heeft ze recht tot omgang met het kind. Eventueel kun je dit ook vastleggen voor de wensouders richting (het gezin van) de draagmoeder. Door de overeenkomst te tekenen bij een notaris, zijn de gemaakte afspraken rechtsgeldig.
Als je er samen niet uitkomt
Mochten beiden partijen er niet gezamenlijk uitkomen, dan kan er via een mediator gezocht worden naar een oplossing. In de meeste situaties is dit niet nodig en blijven draagouders en wensouders in goed en vriendschappelijk contact na de geboorte.
Gelukkig zijn er weinig gevallen bekend dat partijen zich na de geboorte zich niet meer aan de vooraf opgestelde afspraken houden en dat een gedwongen omgangsregeling moest worden opgesteld. Maar het is wel eens voorgekomen dat wensouders na de geboorte niks meer te maken wilden hebben met de draagmoeder. Dit is een voorbeeld waarin de overeenkomst een oplossing bied. Als wensouders er niet voor openstaan om dit op te stellen, dan is dat een rode vlag voor de draagmoeders.
Contact in belang van het kind
Het belangrijk voor het kind dat er in de toekomst contact mogelijk is tussen het kind en de draagmoeder (en haar gezin). Ieder kind moet kunnen weten waar hij of zij vandaan komt, van wie hij of zij biologisch afstamt. Dat is van belang voor de ontwikkeling van de identiteit van het kind bij
laagtechnologisch draagmoederschap, maar ook bij
hoogtechnologisch draagmoederschap.
Ook naar de draagmoeder toe is het niet meer dan redelijk dat je haar de ruimte geeft om te mogen zien wat zij mogelijk heeft gemaakt. Dat is immers waar een ideële draagmoeder het voor doet.
Raad voor de Kinderbescherming
Tot slot zal de Raad voor de Kinderbescherming het zeer kunnen waarderen als jullie kunnen aantonen dat je serieuze gesprekken hebt gevoerd over het draagmoederschap en dat er grondig over het traject is nagedacht.
Checklist
De checklist kan je downloaden onderaan de pagina.
Let op: De checklist is slechts een leidraad. Het geeft suggesties voor onderwerpen, waar je het als wensouders en draagouders over kunt hebben, voor je definitief tot conceptie over gaat. De lijst is niet op iedere individuele situatie afgestemd of kan bepaalde onderwerpen missen. Neem eruit wat voor jullie belangrijk is, en maak aan de hand daarvan jullie eigen verhaal en jullie eigen overeenkomst.
Ook is deze lijst niet bedoeld om snel even samen door te nemen. Een goede voorbereiding duurt minstens een half jaar wanneer wensouders en draagmoeder elkaar al kennen. Wanneer jullie elkaar voorheen niet kenden, neem dan zeker een jaar om een vriendschap op te bouwen. Je zult hierna namelijk levenslang aan elkaar verbonden zijn.
Checklist Stichting Meer dan gewenst
Kijk voor verdere vragen om eens goed over na te denken ook bij de Stichting Meer dan Gewenst, ook zij hebben
een vragenlijst opgesteld. Deze is gericht op roze ouderschap, maar ook voor hetero wensouders bevat hij nuttige punten!
Ervaringen van draagmoeders
Wil je graag persoonlijke ervaringen lezen en delen? Meld je aan voor de Facebook-groep van de stichting of vraag een persoonlijk gesprek aan met een ervaren draagmoeder. Als stichting zorgen we ervoor dat je veilig je vragen kunt stellen en andere draagmoeders digitaal kunt ontmoeten.
Vormen van draagmoederschap
Er zijn twee vormen van draagmoederschap. Beiden varianten worden op de volgende pagina's in het kort uitgelegd.
Laagtechnologisch draagmoederschap
De traditionele vorm, ook wel laagtechnologisch draagmoederschap genoemd, wordt vaak gebruikt als de wensmoeder geen eicellen (meer) heeft. Maar het kan ook zijn dat de wensouders twee mannen zijn.
Bij de draagmoeder wordt (via kunstmatige inseminatie) het sperma van de wensvader ingebracht. In deze situatie is de draagmoeder de genetische moeder en de wensvader de genetische vader.
De inseminatie kan je zelf thuis uitvoeren. Er zijn hierbij geen artsen betrokken.
Hoogtechnologisch draagmoederschap
Bij hoogtechnologisch draagmoederschap wordt een IVF-behandeling uitgevoerd, waarbij de eicellen van de wensmoeder in het laboratorium worden bevrucht met het zaad van de wensvader.
Eén embryo wordt vervolgens in de baarmoeder van de draagmoeder geplaatst. Er zijn hier altijd artsen bij betrokken.
Hoogtechnologisch draagmoederschap is alleen mogelijk voor:
- Wensmoeders zonder baarmoeder, maar met functionerende eierstokken.
- Wensmoeders met een ernstige aandoening, waardoor een zwangerschap potentieel levensbedreigend of ongewenst is.
- Homoseksuele mannelijke wensouders (zij gebruiken een donoreicel).
Voor hoogtechnologisch draagmoederschap kan je alleen terecht in het Amsterdam UMC, locatie VUmc en bij Nij Geerten in Elsendorp. De wensouders hebben hiervoor een doorverwijzing van hun arts nodig.
Na de geboorte wordt een 100% genetisch eigen kind overgedragen aan de wensouders.
Beiden klinieken stellen eisen voor medewerking aan hoogtechnologisch draagmoederschap. Lees hier meer informatie over de behandeling en de voorwaarden.
