De procedure ziet er anders uit bij getrouwde draagmoeders dan bij ongetrouwde draagmoeders.
Getrouwde draagmoeder
Bij de geboorte van het kind zijn de draagmoeder en haar mannelijke partner (waarmee ze getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft) de juridische ouders van het kind. Ook hebben zij allebei het ouderlijk gezag over het kind vanaf de geboorte. Dit heeft gevolgen:
Wanneer de wensouders het kindje na de geboorte bij hen in huis willen nemen, moeten zij in de meeste gevallen hiervoor toestemming krijgen van de Raad voor de Kinderbescherming. Of dit nodig is verschilt per traject. Jullie advocaat weet welke regels op jullie situatie van toepassing zijn en wat er nodig is vanuit de Raad voor de Kinderbescherming. Wensouders hebben deze toestemming bijvoorbeeld niet nodig als de wensouders ‘bloed- en aanverwanten tot en met de derde graad’ zijn van het kind. Ben je bijvoorbeeld draagmoeder voor je zus, dan is er geen toestemming nodig.
Naast deze toestemming is het ook nodig dat het juridische ouderschap en het ouderlijk gezag bij de man van de draagmoeder ‘weggehaald’ worden. Dit wordt gedaan middels een procedure via de rechtbank.
Ongetrouwde draagmoeder
Als de draagmoeder niet getrouwd is met een man en geen geregistreerd partnerschap heeft met een man, dan kan één van de wensouders al tijdens de zwangerschap de baby erkennen, zodat deze wensouder bij de geboorte gelijk de juridische ouder van het kind is. In dit geval hebben de wensouders geen toestemming nodig van de Raad voor de Kinderbescherming om het kindje na de geboorte bij hun in huis te nemen.
Eén van de wensouders kan bij de gemeente het kind erkennen. Dit kan iedere gemeente in Nederland zijn. Dit erkennen kan tijdens de zwangerschap, al voor de geboorte van het kind. Het is nodig dat de draagmoeder aanwezig is tijdens het erkennen van het kind, want zij moet hier toestemming voor geven. Het erkennen van het kind door één van de wensouders zorgt ervoor dat deze wensouder juridisch ouder van het kind wordt. Sinds 1 januari 2023 krijg je bij erkennen van een kind ook automatisch het ouderlijk gezag over dit kind, tenzij de draagmoeder en de wensouder verklaren dat zij niet willen dat de wensouder het ouderlijk gezag krijgt. Overleg goed met je advocaat wat dit betekent of dit wenselijk is voor het proces.
Bron: Kim Smienk advocatuur